Οι «κανονισμοί» είναι δεσμευτικές νομοθετικές πράξεις!
Πρέπει να εφαρμόζονται στο σύνολό τους σε ολόκληρη την Ε.Ε.!
–> ΑΣΥΛΟ και ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2024/1351 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 14ης Μαΐου 2024, για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης.
–> ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Η Ευρωπαϊκή Περιβαλλοντική Νομοθεσία αποτελεί ένα σύνολο κανόνων, οδηγιών, κανονισμών και αποφάσεων που στοχεύουν στην προστασία του περιβάλλοντος, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη διαχείριση φυσικών πόρων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε). Βασίζεται στις ιδρυτικές συνθήκες της Ε.Ε, όπως:
-> Συνθήκη για τη Λειτουργία της ΕΕ (ΣΛΕΕ) : Άρθρα 11, 191-193
-> Ευρωπαϊκή Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων : Περιλαμβάνει το δικαίωμα προστασίας του περιβάλλοντος (Άρθρο 37).
Η νομοθεσία αυτή αποσκοπεί στη διασφάλιση της περιβαλλοντικής προστασίας, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της αειφορίας και την ισορροπία μεταξύ περιβαλλοντικών, οικονομικών και κοινωνικών στόχων. Η ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία παρέχει ένα ισχυρό νομικό πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος και των πολιτών. Μέσω αυτής, αναδεικνύονται δικαιώματα όπως η πρόσβαση στην πληροφόρηση, η συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων και η πρόσβαση στη δικαιοσύνη, συμβάλλοντας στη βιώσιμη ανάπτυξη και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην Ε.Ε.
Βασικές Αρχές της Ευρωπαϊκής Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας
1. Αρχή της πρόληψης: Προληπτικά μέτρα για την αποτροπή περιβαλλοντικής υποβάθμισης.
2. Αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»: Όποιος προκαλεί ρύπανση υποχρεούται να καλύψει το κόστος αποκατάστασης.
3. Αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης: Εξασφάλιση της ισορροπίας μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης, κοινωνικής ευημερίας και περιβαλλοντικής προστασίας.
4. Αρχή της προφύλαξης: Εφαρμογή μέτρων σε περίπτωση επιστημονικής αβεβαιότητας σχετικά με τους περιβαλλοντικούς κινδύνους.
5. Αρχή της ενσωμάτωσης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας: Η περιβαλλοντική προστασία ενσωματώνεται σε όλες τις πολιτικές της Ε.Ε.
Δικαιώματα που παράγει η Ευρωπαϊκή Περιβαλλοντική Νομοθεσία
Η νομοθεσία αυτή προσφέρει στα φυσικά και νομικά πρόσωπα συγκεκριμένα δικαιώματα για την προστασία του περιβάλλοντος, τα οποία περιλαμβάνουν:
1. Δικαίωμα σε καθαρό και υγιές περιβάλλον (Άρθρο 37 της Χάρτας Θεμελιωδών Δικαιωμάτων)
2. Πρόσβαση στην πληροφόρηση (Οδηγία 2003/4/ΕΚ)
3. Συμμετοχή στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων (Οδηγία 2003/35/ΕΚ)
4. Πρόσβαση στη δικαιοσύνη (Σύμβαση του Άαρχους και Οδηγία 2011/92/ΕΕ)
5. Δικαίωμα αποκατάστασης του περιβάλλοντος (Οδηγία 2004/35/ΕΚ)
6. Προστασία από περιβαλλοντική υποβάθμιση
Μηχανισμοί Εφαρμογής και Ενημέρωσης
Ευρωπαϊκή Επιτροπή : Παρακολουθεί την τήρηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας από τα κράτη μέλη.
Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (ΔΕΕ) : Εποπτεύει την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (EEA) : Παρέχει επιστημονική πληροφόρηση για την υποστήριξη της νομοθεσίας.
Σημαντικές Νομοθετικές Πρωτοβουλίες
Οδηγία 2008/50/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 2008 , για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και καθαρότερο αέρα για την Ευρώπη.
ΟΔΗΓΙΑ 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2000 για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων.
ΟΔΗΓΙΑ 2003/4/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 28ης Ιανουαρίου 2003 για την πρόσβαση του κοινού σε περιβαλλοντικές πληροφορίες.
Οδηγία 2003/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Μαΐου 2003, σχετικά με τη συμμετοχή του κοινού στην κατάρτιση ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων που αφορούν το περιβάλλον και με την τροποποίηση όσον αφορά τη συμμετοχή του κοινού και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη.
ΟΔΗΓΙΑ 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2011 για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον.
Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Ιουνίου 2021 για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.
Κανονισμός (EE) 2024/1991 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2024, για την αποκατάσταση της φύσης.
–> ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2024/1689 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 13ης Ιουνίου 2024, για την τεχνητή νοημοσύνη.